Τα διλήμματα για το Μετρό και τα αρχαία επανήλθαν στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας, με μοναδικό θέμα την πρόταση του Δήμου Θεσσαλονίκης για το σταθμό του Μετρό της οδού Βενιζέλου, παρουσία φορέων και βουλευτών της πόλης. Η πρόταση του Δήμου Θεσσαλονίκης, η οποία εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) στη συνεδρίαση της 15ης Σεπτέμβρη, στο σκέλος της για
τη διάσωση και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων insitu, δηλαδή χωρίς να απομακρυνθούν από το σημείο, αφορά μια προκαταρκτική πρόταση για τη διερεύνηση της παραμονής των αρχαιοτήτων και τη δημιουργία μιας αρχαιολογικής πλατείας που θα αναδεικνύει τα αρχαιολογικά ευρήματα και στο άμεσο περιβάλλον, στο Αλκαζάρ και το Μπεζεστένι.
Όπως είπε ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, η πρόταση έχει το χαρακτήρα της μεταβατικής λύσης: Έως ότου λυθούν όλα τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν το σταθμό και το κατά πόσον μπορεί αυτός να κατασκευαστεί χωρίς την απόσπαση των αρχαιοτήτων. Και στοχεύει στο να αποτραπούν τα προβλήματα καθημερινής λειτουργίας της πόλης (ασφαλής κυκλοφορία πεζών και οχημάτων, εμπορική δραστηριότητα, λαμαρίνες κλπ.). Η πρόταση για την υπόγεια διάβαση στο σταθμό της Βενιζέλου λαμβάνει υπόψη της ότι ο χρόνος κατασκευής του σταθμού δεν συμπίπτει με το χρόνο ολοκλήρωσης του έργου του Μετρό. Επίσης συνίσταται στην ανεξαρτητοποίηση του προϋπολογισμού για τις αρχαιότητες από εκείνον για το έργο του Μετρό.
Τέλος, είπε ότι δεν τίθεται θέμα κατάργησης του Σταθμού Βενιζέλου καθώς η θέση του δήμου ήταν και παραμένει και «Μετρό και Αρχαία», «και Σταθμός και Αρχαία».
Επί της ουσίας ο δήμος προτείνει άμεση ανάδειξη των αρχαιοτήτων και ταυτόχρονα να ξεκινήσει η διαδικασία αναζήτησης τεχνικής λύσης που να επιτρέπει την κατασκευή του Σταθμού του Μετρό στη Βενιζέλου κάτω από το επίπεδο των 6 μέτρων όπου υπάρχουν τα αρχαιολογικά ευρήματα, χωρίς μετακίνηση των αρχαιοτήτων.
Η πρόταση του Δήμου Θεσσαλονίκης είναι μια πρόταση θολή, καθώς δεν συνοδεύεται από μελέτη και δεν προβλέπει το κόστος και τη χρηματοδότησή του, οπότε μένει ασαφές το πώς τελικά μπορεί να προκύψει η διασφάλιση δημιουργίας και του σταθμού του Μετρό στη Βενιζέλου και η δημιουργία και λειτουργία της αρχαιολογικής πλατείας, χωρίς να μετακινηθούν τα αρχαία.
Η παράταξη της ΝΔ και μερίδα φορέων της πόλης ζήτησαν να προχωρήσει η λύση που είχε επιλεγεί σε προηγούμενο χρόνο και αρχικά εγκρίθηκε από το ΚΑΣ, για απόσπαση των αρχαιοτήτων, κατασκευή του σταθμού και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων σε ποσοστό 85%.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σ. Φάμελος αναφέρθηκε γενικά στη δέσμευση του υπουργού και της κυβέρνησης για συνέχιση και ολοκλήρωση του έργου.
Η συζήτηση, που άνοιξε και πάλι, γίνεται σε μια περίοδο που το έργο του Μετρό παραμένει σταματημένο από το Δεκέμβρη του 2014, καθώς η κατασκευάστρια κοινοπραξία (AIASA) κατέθεσε αίτηση διάλυσης της σύμβασης πιέζοντας να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της για χρηματοδότηση με επιπλέον εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Στο μεταξύ απέλυσε σχεδόν το σύνολο των εργαζομένων και το έργο κινδυνεύει να μείνει στη μέση.
Εξάλλου επειδή η ανάδοχος δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση χρηματοδότησης για τη συνέχιση του αρχαιολογικού έργου, από 1η Οκτώβρη σταματάνε και οι αρχαιολογικές εργασίες και μέχρι τα μέσα Οκτώβρη αναμένεται να απολυθούν οι υπόλοιποι 90 αρχαιολόγοι (προχθές απολύθηκαν 7).
Επίσης, απολύονται και οι φύλακες των χώρων (Καλοχώρι, Θέρμη) όπου φυλάσσονται τα αρχαιολογικά ευρήματα καθώς η «Αττικό Μετρό ΑΕ» δηλώνει πως δεν μπορεί να συνεχίσει να καλύπτει τις δαπάνες που σχετίζονται με τη φύλαξη των αρχαιοτήτων (το μνημόνιο που υπέγραψε με το ΥΠΠΟ αναφέρει ότι η υποχρέωση αφορά έξι μήνες) και έχει ζητήσει από την Εφορεία Αρχαιοτήτων και το υπουργείο Πολιτισμού να αναλάβουν από 1η Οκτώβρη την κάλυψη των σχετικών δαπανών.
Στο μεταξύ, τις προηγούμενες μέρες, κλιμάκιο της Επιτροπής Ελέγχου Προϋπολογισμού του Ευρωκοινοβουλίου, που βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, για το ζήτημα της κατασκευής του μετρό, φέρεται να διαμήνυσε πως δεν πρόκειται να δοθεί καμία παράταση για συνέχιση του έργου μετά το 2019, γεγονός που ενισχύει τον κίνδυνο απώλειας της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Ξεκάθαρη η θέση του ΚΚΕ
Στις τοποθετήσεις τους, ο Γιάννης Δελής, δημοτικός σύμβουλος της «Λαϊκής Συσπείρωσης» και βουλευτής του ΚΚΕ και ο Σάκης Βαρδαλής, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και βουλευτής, σημείωσαν ότι οι εξελίξεις στο έργο του Μετρό επιβεβαιώνουν ότι η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, μέσα στην οποία εντάσσεται και η ανάθεση των δημόσιων έργων σε ιδιώτες εργολάβους, που συνεχίζεται και από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, δεν θέλει και δεν μπορεί να εξασφαλίσει την κατασκευή τους χωρίς το κόστος τους να εκτιναχθεί στα ύψη (σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων που το επωμίζονται μέσω της όλο και αγριότερης φορολογίας), χωρίς να υπάρχουν τεράστιες καθυστερήσεις, χωρίς να βάζουν σε κίνδυνο την εργασία και τα δικαιώματα των εργαζόμενων σ' αυτά, αλλά και τις αρχαιότητες. Τόνισαν ότι το παράδειγμα του Μετρό Θεσσαλονίκης καθώς και όλων των μεγάλων κατασκευαστικών έργων είναι χαρακτηριστικό για το πόσο άμεσα, αναγκαία και επείγουσα είναι η πρόταση του ΚΚΕ για Ενιαίο Κρατικό Φορέα Κατασκευών. Πρόταση που έρχεται σε σύγκρουση με τα μεγάλα μονοπωλιακά συμφέροντα του κλάδου, με τις σχετικές κατευθύνσεις της ΕΕ, τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης.
Οι βουλευτές του ΚΚΕ σημείωσαν ότι η πρόταση του Δήμου Θεσσαλονίκης βρίσκει αντίθετο το ΚΚΕ.
Ο Γιάννης Δελής τόνισε ότι το έργο του Μετρό πρέπει να συνεχιστεί, πρέπει να γίνει και ο Σταθμός Βενιζέλου και να διατηρηθούν τα αρχαία κατά χώρα και φυσικά να αναδειχθούν, να γίνει ένας σταθμός-μουσείο.
Σημείωσε ότι η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και όλα τα απαραίτητα μέτρα για την άμεση συνέχιση και την ταχεία ολοκλήρωση του έργου, χωρίς να επιβαρυνθεί ο προϋπολογισμός του και χωρίς να θιγούν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε αυτό. Άμεσα να προσληφθούν όλοι οι απολυμένοι. Να σταματήσουν οι εκβιασμοί της εργοδοσίας (Δείτε εδώ βίντεο).
Ο Σάκης Βαρδαλής σημείωσε ότι το πρόβλημα με το Σταθμό Βενιζέλου δεν είναι να τοποθετηθούμε αν προτιμούμε τα αρχαία ή το σταθμό. «Όλοι, και το ΚΚΕ, λέμε και αρχαία και σταθμός. Το θέμα είναι μέσα από ποιο δρόμο θα διασφαλίσουμε αυτή τη λύση. Κατά τη γνώμη μας η πρόταση που έρχεται από το Δήμο Θεσσαλονίκης είναι θολή. Δεν οδηγεί στη λύση αυτού του προβλήματος, δεν δίνει τη λύση που θέλει συνολικά ο λαός και που η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου υποστηρίζει ότι επιδιώκει».
Τέλος, προειδοποίησε για τον κίνδυνο τελικά να γίνει είτε ο σταθμός της Βενιζέλου, είτε η πλάζα αρχαιοτήτων. Σημειώνοντας ως πιο πιθανό σενάριο να γίνει το μετρό και να έχουμε μια μαύρη τρύπα με τις αρχαιότητες μέσα, ψάχνοντας καμιά 30-40 χρόνια να βρούμε χρηματοδότηση για να αναδείξουμε τα αρχαία (Δείτε εδώ βίντεο).
