Ακριβώς επειδή οι πολιτικές αυτές δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα αλλά το σύνολο των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, παντού συναντάμε συνθήκες που παραπέμπουν σε εργασιακό μεσαίωνα. Είναι αυτές οι συνθήκες που κατ' ευφημισμό αποκαλούνται «βέλτιστες πρακτικές». Στη συνέχεια παρουσιάζουμε πτυχές αυτής της βαρβαρότητας που επικρατεί στη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Στη Γερμανία, την αποκαλούμενη «ατμομηχανή» της ΕΕ (και άρα το παράδειγμα ανάπτυξης για τις άλλες χώρες), η πλήρης απασχόληση μειώνεται διαρκώς δίνοντας τη θέση στις ελαστικές σχέσεις εργασίας. Οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης το 1997 ανέρχονταν στο 82,5% του συνόλου των θέσεων εργασίας και σήμερα έχουν πέσει στο 57%. Κατά την ίδια περίοδο αυξήθηκαν οι νέες
μορφές απασχόλησης (συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μερική απασχόληση, προσωρινή εργασία κ.ά.) φθάνοντας στο 43% σήμερα από 17,5% που ήταν το 1997.
Διαδεδομένη μορφή ελαστικής απασχόλησης αποτελούν οι λεγόμενες «mini jobs» ή «οριακή απασχόληση» που αμείβονται έως 450 ευρώ/μήνα. Με αυτή τη μορφή απασχολούνται περίπου επτά εκατομμύρια άνθρωποι κυρίως στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, τη συντήρηση και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών, ξενοδοχεία και υπηρεσίες εστίασης, την υγειονομική περίθαλψη και την κοινωνική μέριμνα.
Μια ακόμη διαδεδομένη μορφή εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, είναι η εργασία μετά από κλήση - τηλεφώνημα (Arbeit auf Abfuf). Ο εργαζόμενος δεν ξέρει πότε και για πόση ώρα θα εργαστεί και δεν έχει κανένα εργασιακό και κοινωνικό δικαίωμα (Υγεία, Ασφάλιση). Οι μηνιαίες απολαβές κυμαίνονται από 100 έως 300 ευρώ. Η πλειονότητά τους έχει μηνιαίες απολαβές περίπου 150 ευρώ, τις οποίες συμπληρώνει το κράτος με κάποιο επίδομα ανεργίας.
Σχετικά με την εργασία τις Κυριακές υποτίθεται ότι οι εργαζόμενοι δεν είναι συνήθως υποχρεωμένοι να δουλεύουν, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις για ένα μεγάλο αριθμό δραστηριοτήτων.
Το επίδομα Χριστουγέννων λαμβάνει μόνο το 55% των εργαζομένων με μεγάλες διαφοροποιήσεις ως προς το ύψος του από κλάδο σε κλάδο. Για παράδειγμα ένας εργαζόμενος στις τράπεζες παίρνει ως επίδομα Χριστουγέννων το 100% του μισθού του, ενώ ένας εργαζόμενος στη μεταλλουργία παίρνει από 25 έως 55%.
Η έννοια του κατώτατου μισθού δεν υπάρχει, ενώ από φέτος υποτίθεται ότι ισχύει το κατώτατο ωρομίσθιο, των 8,50 ευρώ ανά ώρα, όχι όμως για όλους. Από αυτό εξαιρούνται οι νέοι κάτω από 18 ετών, οι εκπαιδευόμενοι, οι μακροχρόνια άνεργοι κατά τους πρώτους έξι μήνες μετά την πρόσληψή τους, όσοι κάνουν πρακτική έως τρεις μήνες. Εξαιρούνται ακόμα κλάδοι, στους οποίους οι συλλογικές συμβάσεις προβλέπουν κατώτατο ωρομίσθιο χαμηλότερο από τα 8,50 ευρώ.
Επίσης, κάνει θραύση η λεγόμενη ενοικιαζόμενη εργασία, μέσω εργολαβικών και δουλεμπορικών γραφείων, που είναι ήδη 12.000 σε όλη τη χώρα. Ακόμα επεκτείνεται και η λεγόμενη δουλειά με το «μπλοκάκι», υποτίθεται ως «αυτοαπασχολούμενοι», στην ουσία απαλλάσσοντας τους εργοδότες από ασφαλιστικές εισφορές.
Ως όριο φτώχειας θεωρούνται τα 940 ευρώ το μήνα, συμπεριλαμβανομένων και των κοινωνικών επιδομάτων και υπολογίζεται ότι περισσότερα από 12 εκατομμύρια Γερμανοί ζουν γύρω ή κάτω από τα όρια της φτώχειας.
Σχεδόν μισό εκατομμύριο απόμαχοι της δουλειάς αναγκάζονται να δουλεύουν, ενώ μικροσυνταξιούχοι όλο και πιο συχνά αναγκάζονται να μαζεύουν από τους δρόμους και τα πάρκα μπουκάλια για να τα επιστρέψουν στα σημεία συλλογής και ανακύκλωσης για μερικά ευρώ. Αυξάνονται οι τράπεζες τροφίμων και τα συσσίτια για τους εξαθλιωμένους που πληθαίνουν. Με βάση επίσημα στοιχεία υπολογίζεται ότι το 2016 οι άστεγοι θα ξεπεράσουν τους 380.000, ενώ ένα στα πέντε παιδιά στη Δυτική και ένα στα τέσσερα στην Ανατολική Γερμανία ζει σε συνθήκες φτώχειας ή απειλείται άμεσα απ' αυτήν.
Στη Γαλλία, τη δεύτερη πιο ισχυρή χώρα της ΕΕ, η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση κλιμακώνει την αντεργατική επίθεση.
Προχωρά στην περικοπή των δημόσιων δαπανών κατά 50 δισ. ευρώ, διευκρινίζοντας πως τα 10 δισ. θα «εξοικονομηθούν» από τις παροχές ασθενείας του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας, τα 10 από τις τοπικές κοινότητες και τα υπόλοιπα από το κράτος και τις υπηρεσίες του. Και στη Γαλλία ζητείται η περαιτέρω διεύρυνση της μερικής απασχόλησης, των νέων μορφών ενοικίασης εργαζομένων, ζητήματα που προωθούν σε όλους τους τομείς (πρόσφατο παράδειγμα η απελευθέρωση στους σιδηροδρόμους). Πρόσφατα η κυβέρνηση πέρασε μέτρα για τη διευκόλυνση των απολύσεων και το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές.
Η μερική απασχόληση φθάνει το 18% ενώ πολύ λιγότερες από τις μισές προσλήψεις είναι μόνιμες θέσεις εργασίας. Με πρόσχημα την αντιμετώπιση της ανεργίας, εφαρμόζονται μέτρα που επιτρέπουν στους εργοδότες να απασχολούν μέχρι τρία χρόνια, με συμβάσεις μαθητείας, νέους 16 έως 25 ετών οι οποίοι αμείβονται με μόλις το 25% έως και το 78% του κατώτατου μισθού! Ακόμα επιτρέπεται να απασχολούν μέσω συμβολαίων επαγγελματικής κατάρτισης νέους 16 - 25 ετών που δεν έχουν προσόντα ή και άνω των 25 για έξι έως 21 μήνες δίνοντάς τους το 55% έως 85% του κατώτατου μισθού.
Στη Βρετανία, επίσης, η κατάσταση που επικρατεί για τους εργαζόμενους είναι το ίδιο αρνητική, χωρίς η χώρα να έχει μνημόνια ή και να είναι στην Ευρωζώνη. Τα τελευταία χρόνια, οι επίσημες στατιστικές εμφανίζουν τους αυτοαπασχολούμενους στα 4,5 εκατομμύρια, αλλά τα 2/3 απ' αυτούς είναι ουσιαστικά εργαζόμενοι με μπλοκάκι. Πάνω από 8 εκατομμύρια δουλεύουν με ελαστικές μορφές απασχόλησης. Τα τελευταία χρόνια, έχουν αυξηθεί οι άνεργοι, φτωχοί εργαζόμενοι και χαμηλοσυνταξιούχοι, που αναγκάζονται να προστρέχουν στις λεγόμενες τράπεζες τροφίμων και τα συσσίτια, που έφτασαν τις 913.000 το 2014.
Σύνηθες φαινόμενο αποτελούν οι λεγόμενες συμβάσεις «μηδενικών ωρών» (zero hour contracts) στις οποίες δεν καθορίζεται το ωράριο εργασίας! Η εργασία δίνεται όποτε αυτό απαιτείται από τις ανάγκες της επιχείρησης και οι εργαζόμενοι πληρώνονται μόνο για τις ώρες που εργάστηκαν. Με άλλα λόγια οι εργαζόμενοι είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμοι στον εργοδότη, δεν ξέρουν ούτε πότε ούτε πόσες ώρες θα δουλέψουν και αμείβονται με ψίχουλα. Στην πράξη πρόκειται για ανθρώπους που το σύνολο της ζωής τους εξαρτάται απόλυτα και ευθέως από τις ανάγκες του κεφαλαίου.
Οι συμβάσεις μηδενικών ωρών τριπλασιάστηκαν το 2014 και ανέρχονται στα 1,4 εκατομμύρια, ενώ τα συνδικάτα εκτιμούν ότι αφορούν σε 5 εκατομμύρια εργαζόμενους. Η συντριπτική πλειοψηφία των κακοπληρωμένων συμβασιούχων είναι γυναίκες, νέοι και συνταξιούχοι. Ετσι δουλεύουν οι εργαζόμενοι στις αλυσίδες λιανικής πώλησης και ταχυφαγείων.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι αυτού τους είδους η μορφή εργασίας απαντάται και σε άλλες χώρες, όπως στην Ιρλανδία, την Ολλανδία και όπως ήδη είπαμε στη Γερμανία με διαφορετικά ονόματα. Ετσι, ανάλογα με τα zero hours contracts είναι τα low hour contracts, τα on call contracts κ.ά.
