Στα 14,2 δισ. ευρώ
ανήλθαν οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τον τουρισμό τη χρονιά που πέρασε, με
τις συνολικές αφίξεις ξένων τουριστών να φθάνουν τα 25 εκατ., από 22 εκατ. που
ήταν το 2014, καταγράφοντας ρεκόρ για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Τα στοιχεία αυτά
που δημοσίευσε στα τέλη του Φλεβάρη η Τράπεζα της Ελλάδος έρχονται να
προστεθούν σε αυτά που
καταγράφονται στη μελέτη της «Pricewaterhouse
Coopers» (PWC) την περασμένη βδομάδα, σύμφωνα με τα οποία η κερδοφορία
των τουριστικών επιχειρήσεων στη χώρα μας παραμένει σταθερά αυξητική καθ' όλη
τη διάρκεια της καπιταλιστικής κρίσης, από το 2009 μέχρι και σήμερα. Την ίδια
στιγμή, σύμφωνα με τα πρωταρχικά στοιχεία από ταξιδιωτικούς πράκτορες δείχνουν
ότι ήδη καταγράφεται αύξηση μέχρι και 12% στις κρατήσεις στα ξενοδοχεία και
όπως όλα δείχνουν, παρά τη δύσκολη συγκυρία με το προσφυγικό - η οποία ωστόσο
προβλέπεται να πλήξει μόνο τοπικά τις τουριστικές εισροές - και το 2016 θα
σημειωθεί νέο ρεκόρ.
Ορισμένα ενδεικτικά οικονομικά μεγέθη
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας της PWC κατά
τη διάρκεια της κρίσης, η κερδοφορία του ξενοδοχειακού κλάδου παρέμεινε
σταθερή, με σημάδια βελτίωσης για τα ξενοδοχεία με ετήσια έσοδα μεγαλύτερα του
1 εκ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών του δείγματος των επιχειρήσεων που
χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα αυξήθηκε στα 2,8 δισ. ευρώ το 2013, σημειώνοντας τη
μεγαλύτερη αύξηση από το 2008 (+12,2%). Την ίδια στιγμή, αύξηση καταγράφουν και
τα πάγια ενεργητικά (περιουσιακά στοιχεία μακροχρόνιας διάρκειας) των
επιχειρήσεων, αφού αυξήθηκαν συνολικά κατά 5,8% μεταξύ 2008 - 2013, αγγίζοντας
τα 16 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας σταθερή αύξηση.
Τεράστια αύξηση εμφανίζει το EBITDA των επιχειρήσεων
(κέρδη πριν αφαιρεθούν τόκοι, φόροι, και απόσβεση), το οποίο αν και μειώθηκε
κατά 12,2% την περίοδο 2008 - 2012, το 2013 αυξήθηκε κατά 45%, δηλαδή οι
απώλειες μιας πενταετίας καλύφθηκαν πάνω από τρεις φορές σε διάστημα μόλις ενός
έτους. Το συνολικό χρέος για το 2013 ανήλθε στα 4,8 δισ. ευρώ και παρά
το ότι είναι κατά 11,6% υψηλότερο από το 2008, μειώθηκε κατά 2% συγκριτικά με
το 2012. Η έρευνα επισημαίνει ότι ένα ποσοστό της τάξης του 12% των τουριστικών
επιχειρήσεων δεν μπορεί πλέον να εξυπηρετήσει τα δάνεια που έχει λάβει κατά το
προηγούμενο διάστημα ούτε επίσης έχουν προοπτικές επιχειρηματικής
βιωσιμότητας...
Το τι θα γίνει με αυτές τις επιχειρήσεις και κυρίως με
τα δάνειά τους θα κριθεί τελικά από το ποια επιλογή θα υπάρξει σε γενικό
πολιτικό επίπεδο και στις διαπραγματεύσεις με το κουαρτέτο για τη διαχείριση
των «κόκκινων» δανείων γενικά και ειδικά των «κόκκινων» επιχειρηματικών
δανείων. Σύμφωνα με την ΤτΕ (Σεπτέμβρης 2015), από δάνεια ύψους 7,6
δισ. ευρώ που έχουν χορηγηθεί προς τουριστικές επιχειρήσεις, σχεδόν τα μισά
(49,8%) καταγράφονται ως δυνάμει μη εξυπηρετούμενα. Από αυτά, το 40%
αφορά δάνεια που εξυπηρετούνται μέχρι στιγμής κανονικά, ωστόσο εκτιμάται ότι
έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν πρόβλημα άμεσα. Οπως ανέφερε πρόσφατα
ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Θ. Μητράκος, σε ειδική
ημερίδα για τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια και τον ελληνικό
τουρισμό, ο κλάδος των καταλυμάτων έχει απορροφήσει το 6% της
συνολικής τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, ποσοστό που τον
τοποθετεί στο μέσο περίπου της κατάταξης των δέκα κλάδων με τα μεγαλύτερα
μερίδια στην τραπεζική χρηματοδότηση.
Επίσης ένα ακόμη χαρακτηριστικό των δανείων προς τις
επιχειρήσεις του κλάδου είναι ότι στο μεγαλύτερο μέρος τους αφορούν ποσά
μεγαλύτερα του 1 εκ. ευρώ, με τις επιχειρήσεις που ανήκουν στην κατηγορία να
ανέρχονται στις 1.400, ωστόσο οι επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να
εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους είναι οι μικρές ξενοδοχειακές μονάδες και τα
ενοικιαζόμενα δωμάτια, καθώς εκεί εμφανίζεται καθυστέρηση και δυσκολία στην
εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων.
Η μελέτη της PWC αναφέρει ότι στην Ελλάδα σήμερα
υπάρχουν 9.745 ξενοδοχεία με 405 χιλ. δωμάτια και 781 χιλ. κλίνες, τα οποία
είναι κυρίως συγκεντρωμένα (85%) στην Κρήτη, το Νότιο Αιγαίο, την Κεντρική
Μακεδονία και τα νησιά του Ιονίου. Επιπλέον, ο ελληνικός ξενοδοχειακός κλάδος
βασίζεται κυρίως σε μικρά ξενοδοχεία 2 αστέρων (4.198 ξενοδοχεία), ενώ
ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων αποτελούν μόνο το 17% του συνολικού αριθμού. Τα
ξενοδοχεία που διαθέτουν περισσότερες από 300 κλίνες φθάνουν τα 367 και
αντιπροσωπεύουν μόνο το 4% του συνολικού αριθμού ξενοδοχειακών επιχειρήσεων,
αλλά το 25% χωρητικότητας κλινών.
Συστηματική ανάπτυξη, ικανοποιητική
κερδοφορία
Τα ξενοδοχεία είναι άνισα κατανεμημένα στην Ελλάδα,
αφού οι πέντε κύριοι προορισμοί συγκεντρώνουν το 84% της συνολικής
χωρητικότητας και περίπου το 93% του κύκλου εργασιών και των κερδών. Η
πλειοψηφία των τουριστών συγκεντρώνεται σε προορισμούς όπου το ποσοστό των
μεγάλων ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων είναι πάνω από 25%. Προβλέπεται, επίσης,
ότι για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος στην Ελλάδα θα δαπανηθούν μέσα
στην επόμενη εξαετία 1,6 δισ. ευρώ.
Ο ξενοδοχειακός κλάδος είναι κατακερματισμένος, με το
μέσο μέγεθος της ξενοδοχειακής μονάδας στο δείγμα να είναι οι 247 κλίνες. Κατά
μέσο όρο, κάθε ξενοδοχειακή εταιρεία έχει μόνο 1,5 ξενοδοχειακές μονάδες, ενώ
μια εταιρεία/ένα ξενοδοχείο αποτελούν το 47% του δείγματος των ξενοδοχείων.
Σήμερα καταγράφονται 87 ξενοδοχειακές αλυσίδες «ελληνικών συμφερόντων» και 6
αλλοδαπές, ενώ το 38% όλων των ξενοδοχείων είναι «ιδιαίτερα ανταγωνιστικό
με συστηματική ανάπτυξη, ικανοποιητική κερδοφορία και περιορισμένο δανεισμό».
Τέλος, και αυτή η μελέτη σημειώνει ότι το μεγαλύτερο
μέρος του χρέους του ξενοδοχειακού κλάδου, συνολικού ύψους σχεδόν 4 δισ. ευρώ
αντιμετωπίζει πρόβλημα εξυπηρέτησης και επιπλέον για την αναχρηματοδότηση του
ξενοδοχειακού κλάδου, σε έναν εύλογο χρονικό ορίζοντα, οι τράπεζες θα πρέπει να
αναδιαρθρώσουν ή να αναχρηματοδοτήσουν δάνεια περίπου 2 δισ. ευρώ.
Για την παραπάνω εικόνα της ευρωστίας του κλάδου, όλες
οι κυβερνήσεις έχουν φροντίσει τα μέγιστα. Από επιδοτήσεις μέχρι εργασιακές
σχέσεις βαρβαρότητας, αποτελούν τις πηγές της κερδοφορίας τους. Βεβαίως, την
ίδια ώρα οι λαϊκοί άνθρωποι στην Ελλάδα δεν μπορούν, όχι διακοπές να κάνουν
αλλά ούτε ένα διήμερο ξεκούρασης, αφού όλες οι κυβερνήσεις και η σημερινή τους
καταδικάζουν σε ολοένα μεγαλύτερη φτωχοποίηση.
Σάββατο 5 Μάρτη 2016
