Εκεί που η οικονομία είναι «ΑΑΑ» ...έρχονται στο σπίτι κρατικοί υπάλληλοι και κατάσχουν οτιδήποτε πουλιέται - τηλεόραση, πλυντήριο, υπολογιστή..

Η Ολλανδία θεωρείται μία χώρα - υπόδειγμα για την Ευρωπαϊκή Ενωση, παίρνοντας από τους λεγόμενους οίκους αξιολόγησης βαθμό ΑΑΑ για την οικονομία της. Χωρίς χρέος, με «σταθερή οικονομία», εμφανίζεται ως παράδειγμα διαχείρισης στο πλαίσιο της ΕΕ. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα που βρίσκουν μπροστά τους οι Ολλανδοί εργαζόμενοι αλλά κι οι χιλιάδες Ελληνες μετανάστες που πίστεψαν ότι μπορούν να βρουν καταφύγιο εκεί από
την αντεργατική θύελλα στην Ελλάδα;

Οπου καπιταλισμός και απολύσεις

Τα τελευταία δύο χρόνια, η ανεργία έχει διπλασιαστεί φτάνοντας το 8,5% και αυτό παρά το γεγονός ότι σε μια σειρά κλάδους έχουν επικρατήσει ελαστικές μορφές εργασίας, με επίκληση από την κυβέρνηση ακριβώς της καταπολέμησης της ανεργίας. Το επιχείρημα ότι για την αύξηση της ανεργίας ευθύνεται το κύμα μετανάστευσης αποδομείται εύκολα αν κανείς παρατηρήσει ότι ένας τεράστιος αριθμός απολύσεων γίνεται σε κλάδους, οι οποίοι απασχολούν αποκλειστικά Ολλανδούς ή ολλανδόφωνους εργαζομένους (πάντως, όχι νέους μετανάστες), όπως τράπεζες (2.000 απολύσεις πριν από μια βδομάδα στη Rabobank), ασφαλιστικές εταιρείες (4.000 στην «Achmea», τη μεγαλύτερη εταιρεία ασφαλίσεων, τον περασμένο Δεκέμβρη) και στις τηλεπικοινωνίες (η ΚPN, αντίστοιχη του ΟΤΕ, ανακοίνωσε άλλες 2.000 απολύσεις για τους επόμενους μήνες, δίπλα στις ήδη 4.650 που έχει κάνει από το 2011). Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και υψηλά ειδικευμένοι εργαζόμενοι δεν έχουν εξασφαλισμένη δουλειά, καθώς οι απολύσεις γίνονται τόσο σε επιχειρήσεις που δεν έχουν κέρδη, αλλά και σε όσες δεν έχουν τόσα κέρδη όσα υπολόγιζαν.

Ο μισθός που εξανεμίζεται

Παράλληλα, οι ανύπαρκτες, ουσιαστικά, αυξήσεις τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με την ακρίβεια, την υψηλή φορολογία, το μεγάλο κόστος κατοικίας και μετακίνησης αλλά και Ασφάλισης κάνουν τους φαινομενικά υψηλούς ολλανδικούς μισθούς να εξανεμίζονται. Το πρόβλημα φυσικά είναι μεγαλύτερο στους νέους εργαζόμενους και στα νέα ζευγάρια που έχουν και το δυσθεώρητο κόστος των παιδικών σταθμών (πρακτικά, με 2 παιδιά ο ένας μισθός πάει στον παιδικό σταθμό και ουσιαστικά οι νέες μητέρες δουλεύουν μόνο για να εξασφαλίσουν σύνταξη).

Συμβόλαια μηδενικών δικαιωμάτων...

Οι ελαστικοποιημένες σχέσεις εργασίας, σε συνδυασμό με το μεγάλο κόστος διαβίωσης, οδηγούν γρήγορα στην ψυχρολουσία τους νέους ιδιαίτερα εργαζομένους που αναζητούν δουλειά όπως και τους μετανάστες. Η κυρίαρχη μορφή των σχέσεων εργασίας, ειδικά για τους νέους εργαζομένους και όχι τους υψηλά ειδικευμένους είναι το λεγόμενο συμβόλαιο μηδενικών ωρών (zero hourscontract). Αυτό το συμβόλαιο προβλέπει ότι οι εργαζόμενοι πληρώνονται με την ώρα και ο εργοδότης δεν έχει καμιά άλλη υποχρέωση. Στην πράξη, οι εργαζόμενοι μπορεί να δουλεύουν από μία ή δύο έως εξήντα (πιο σπάνια) ώρες τη βδομάδα, ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, χωρίς πρόγραμμα και χωρίς καμία εξασφάλιση σε περίπτωση που δεν τους χρειαστεί το αφεντικό για βδομάδες. Χαρακτηριστικά, πολλοί εργαζόμενοι με τέτοιες συμβάσεις μαθαίνουν πότε θα δουλέψουν 2 - 3 μέρες νωρίτερα στην καλύτερη περίπτωση, ενώ συνήθως ενημερώνονται μόλις μερικές ώρες πιο μπροστά, με ό,τι σημαίνει αυτό για την οργάνωση της ζωής τους. Η ώρα πληρώνεται το πολύ 10 ευρώ (μεικτά) ακόμα και σε δουλειές που απαιτούν ειδίκευση όπως π.χ. νοσηλευτές. Το αποτέλεσμα είναι τελικά και πολλοί ντόπιοι εργαζόμενοι αλλά και μετανάστες να βρίσκονται διαρκώς σε αναζήτηση δουλειάς μέσω των εταιρειών ενοικίασης εργαζομένων, και για να τα βγάλουν πέρα μπορεί να αλλάξουν ακόμα 6 - 7 ακόμα και 10 δουλειές σε ένα χρόνο, πάντα με ψίχουλα.

Άγρια εκμετάλλευση για τη νεολαία

Δίπλα στη μάστιγα των μηδενικών συμβολαίων, η Ολλανδία πρωτοστατεί και στη λεγόμενη μισθολογική διαφοροποίηση των νέων. Εδώ και μια δεκαετία περίπου είναι θεσμοθετημένο ότι για εργαζόμενους από 16 - 23 χρόνων η αμοιβή είναι από 30% - 70% χαμηλότερη από τη βασική, ενώ δρομολογείται η αύξηση του ορίου στα 25 χρόνια. Παράλληλα, η μαθητεία (internship), η οποία προβλέπει 5ήμερη - 8ωρη εργασία δεν αμείβεται, παρά μόνο κατ' εξαίρεση και με βάση τα «κέφια» του εργοδότη, ενώ η αδήλωτη εργασία αυξάνεται και ιδιαίτερα για ανειδίκευτους μετανάστες, οι οποίοι συχνά βρίσκονται ολότελα εξαρτημένοι από τον εργοδότη.

Όταν τα μονοπώλια ...ασφαλίζουν

Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα για όλους τους εργαζόμενους είναι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και Ασφάλιση. Στο ασφαλιστικό σύστημα έχουν επιβληθεί οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις εδώ και πολλά χρόνια και το κόστος Ασφάλισης έχει μετακινηθεί εξολοκλήρου στους εργαζόμενους, ενώ οι ασφαλιστικές είναι όλες ιδιωτικές. Οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι (διά νόμου) να επιλέξουν έναν από τους ιδιώτες - παρόχους, ενώ για τους χαμηλόμισθους τα μονοπώλια στον κλάδο της Ασφάλισης επιδοτούνται με ζεστό χρήμα από το κράτος, ώστε να παρέχουν μια υποτυπώδη Ασφάλιση (65 ευρώ το μήνα, ενώ η βασική είναι 100 το λιγότερο και ήδη οι πάροχοι απειλούν ότι το κόστος θα αυξηθεί κατά 50%). Ωστόσο, το δράμα με το σύστημα Ασφάλισης δεν σταματά εδώ, καθώς ο ασφαλισμένος, παρότι πληρώνει κάθε μήνα, αν χρειαστεί να πάει στο γιατρό πρέπει να πληρώσει από την τσέπη του τα πρώτα 360 ευρώ της περίθαλψής του. Σε αυτό το ποσό συμπεριλαμβάνεται και το εισιτήριο που κάθε φορά πληρώνει κάποιος που εισάγεται σε νοσοκομείο και ποικίλλει ανά νοσοκομείο, φτάνοντας έως και τα 50 ευρώ. Παράλληλα, αν ο εργαζόμενος πάει στο φαρμακείο για να προμηθευτεί τα φάρμακά του μετά τις 6 το απόγευμα πληρώνει 10% - 20 % παραπάνω, ενώ συζητιέται αυτήν την περίοδο να καταβάλλει 3,50 ευρώ με κάθε συνταγή. Εννοείται ότι αυτές οι εισφορές και τα έξτρα χαράτσια δεν καλύπτονται από την Ασφάλεια και έχουν στόχο όπως λένε «να αποθαρρύνεται ο κόσμος από τη χρήση φαρμάκων», μειώνοντας έτσι το κόστος κι απαλλάσσοντας τις ασφαλιστικές εταιρείες από πρόσθετες επιβαρύνσεις που ματώνουν τελικά την τσέπη του ασθενή. Ολα αυτά τα μέτρα στην Ασφάλιση σερβίρονται με επιχειρήματα αντίστοιχα με αυτά που πλασάρονται στην Ελλάδα - για να μην πηγαίνεις στο νοσοκομείο για έναν απλό πονοκέφαλο ή να μη ζητάς φάρμακα επειδή παράφαγες - κρύβοντας τον τεράστιο τζίρο των επιχειρηματικών ομίλων Ασφάλισης. Παράδειγμα ο όμιλος «achmea» έφτασε τα 123 εκατομμύρια ευρώ το πρώτο εξάμηνο του '13.

Και κατασχέσεις σε όσους αδυνατούν...

Βέβαια, ως συνέπεια όλων των παραπάνω είναι 120.000 άνθρωποι να αδυνατούν να πληρώσουν Ασφάλεια και απειλούνται με τεράστια πρόστιμα και κατασχέσεις (στην Ολλανδία αν κάποιος έχει οποιοδήποτε χρέος, έρχονται στο σπίτι του κρατικοί υπάλληλοι και κατάσχουν οτιδήποτε πουλιέται - τηλεόραση, πλυντήριο, υπολογιστή...). Και το κερασάκι είναι ότι ορισμένα νοσοκομεία όπως το Radboud στην πόλη Ναϊμέγκεν αρνούνται να περιθάλψουν ασθενείς που ΕΧΟΥΝ ασφάλεια από συγκεκριμένες ιδιωτικές παρόχους, γιατί αυτοί οι πάροχοι δεν είναι εντάξει με τις οφειλές τους στα νοσοκομεία.

Ενιαία η επίθεση μία η διέξοδος

Οι ομοιότητες με μέτρα και αναδιαρθρώσεις που εφαρμόζονται ή προωθούνται προς υλοποίηση στην Ελλάδα (ιδιωτικοποίηση Υγείας, μαθητεία, ελαστικές σχέσεις εργασίας, εταιρείες ενοικίασης εργαζομένων) αφού έχουν εφαρμοστεί για χρόνια στην Ολλανδία αναδεικνύουν, παρά τους διαφορετικούς ρυθμούς, τον ενιαίο χαρακτήρα της επίθεσης του κεφαλαίου στην εργατική τάξη στις χώρες της ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, ήδη δρομολογούνται και στην Ολλανδία μέτρα που έχουν δοκιμαστεί από την αστική τάξη στην Ελλάδα, όπως για παράδειγμα η δουλειά με μπλοκάκι. Στην Ολλανδία, όπως και στην Ελλάδα, η αιτία των προβλημάτων των εργαζομένων έχει την ίδια ρίζα, τον καπιταλισμό, και η διέξοδος είναι η ίδια η πάλη για αποδέσμευση από τη λυκοσυμμαχία της ΕΕ με ανατροπή του συστήματος εκμετάλλευσης. Γιατί στον καπιταλισμό παράδεισοι δεν υπάρχουν.