Στη Βουλή κατατέθηκε την περασμένη Δευτέρα το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2016, ταυτόχρονα με το συμπληρωματικό προϋπολογισμό για το 2015.
Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, ανταποκρινόμενη πλήρως στις υποχρεώσεις και τις άλλες δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου, αλλά και έξω από αυτό, έρχεται να προσθέσει, στο ήδη υπάρχον αντιλαϊκό οπλοστάσιο, νέα αντιλαϊκά μέτρα ύψους 4,35 δισ. ευρώ για το 2016 και ακόμη 2 δισ. ευρώ για το 2015, με τη «σούμα», για
την ώρα, να φτάνει στα 6,38 δισ. ευρώ. Αυτά μεταφράζονται σε πρόσθετους αντιλαϊκούς φόρους και μαζικά χαράτσια - είτε με τη μορφή της διόγκωσης αυτών που ήδη υπάρχουν, είτε με την επιβολή νέων καθώς επίσης και από την παραπέρα συμπίεση των κρατικών κονδυλίων που σχετίζονται με τις λαϊκές ανάγκες.
Την ίδια ώρα, πριν καλά καλά «στεγνώσει το μελάνι» στο προσχέδιο, που μόλις κατατέθηκε στη Βουλή, ο προϋπολογισμός για το 2016 εμπλουτίζεται και με τα επόμενα μέτρα, όπως αυτά που ήδη «εξετάζονται» με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς (Ευρωζώνη - ΔΝΤ) σχετικά με το Ασφαλιστικό και τις συντάξεις. Ταυτόχρονα, στο προσεχές διάστημα κατατίθεται στη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2016 - 2019, στο οποίο, με βάση τα σημερινά δεδομένα - και μέχρι νεωτέρας - θα αποτυπωθεί το εύρος της βίαιης αντιλαϊκής προσαρμογής για τα επόμενα χρόνια.
Καθόλου τυχαία, ο ΣΕΒ «υπενθύμιζε» τις προάλλες πως «δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει πραγματική προσαρμογή χωρίς μείωση εισοδημάτων και απασχόλησης». Σε αυτό το πλαίσιο, ο δρόμος για τη διέξοδο από την καπιταλιστική κρίση σε όφελος του κεφαλαίου είναι σπαρμένος από διαδοχικά αντιλαϊκά μέτρα, την πολιτική που υπηρετεί σήμερα και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.
Βαρέλι χωρίς πάτο
Στο μεταξύ, πρόσθετα αντιλαϊκά μέτρα ύψους 1,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2015 - 2016, πέρα και πάνω από αυτά που προβλέπονται στο μνημόνιο και στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, «υποκρύπτουν» οι προβλέψεις του ΔΝΤ σχετικά με τη διαμόρφωση των «πρωτογενών» ελλειμμάτων και πλεονασμάτων.
Σύμφωνα με την έκθεσή του, που έδωσε την περασμένη βδομάδα στη δημοσιότητα, η φετινή χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ και το 2016 με μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ η Κομισιόν, η ΕΚΤ και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) προβλέπουν για φέτος πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ και για το 2016 πρωτογενές πλεόνασμα 0,5%.
Αυτό σημαίνει πως το ΔΝΤ εκτιμά ότι τα φετινά «μνημονιακά» μέτρα θα αποδώσουν στο κρατικό ταμείο περίπου450 εκατ. ευρώ λιγότερα από αυτά που έχουν συμφωνηθεί, ενώ η «υστέρηση» για το 2016 φτάνει στα900 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί το γεγονός ότι το ΔΝΤ, η Ευρωζώνη, καθώς και η συγκυβέρνηση ταυτίζονται ως προς τις εκτιμήσεις που κάνουν σχετικά με τους ρυθμούς υποχώρησης του ΑΕΠ. Επομένως, τα πρόσθετα αντιλαϊκά μέτρα, τα οποία ήδη συζητούνται, εμφανίζονται προ των πυλών και αυτό ανεξάρτητα από τα όποια «σκαμπανεβάσματα» στους ρυθμούς του ΑΕΠ.
Καθόλου τυχαία, το ΔΝΤ σε νέα έκθεση που δημοσιοποίησε τις προάλλες, «προβλέπει» τη συνεχή συμπίεση των συντάξεων στην Ελλάδα και μάλιστα όχι μόνο στη βραχυπρόθεσμη περίοδο, αλλά σε ορίζοντα δεκαετιών, μέχρι το 2050 που φτάνει το εύρος των «προβλέψεων».
Επιπλέον, το ΔΝΤ «προβλέπει» ότι με τις δεσμεύσεις του τρίτου μνημονίου, τόσο οι «δαπάνες» για τις συντάξεις όσο και για την Υγεία στην Ελλάδα θα συνεχίζουν να περιορίζονται, και αυτό παρά τη «γήρανση του πληθυσμού». Είναι επίσης φανερό ότι δεν αναφέρονται μόνο στην τρέχουσα περίοδο του τρίτου μνημονίου αλλά και στο μακροχρόνιο ορίζοντα.
Στο σημείο αυτό, εξάλλου, θα πρέπει να θυμίσουμε ότι και από την πλευρά της Ευρωζώνης, μιλάνε ήδη για νέα αντιλαϊκά μέτρα πέρα και πάνω από το μνημόνιο: Ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, ανέφερε πως «χρειαζόμαστε νέα μέτρα μετά την ψήφιση των προαπαιτούμενων», ενώ μετά τη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ την περασμένη Δευτέρα, ο πρόεδρός του, Γ. Ντάισελμπλουμ, μίλησε για ένα μεγάλο αριθμό «μεταρρυθμίσεων» που απομένει να εφαρμοστεί, αλλά και «καινούργιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να σχεδιαστούν, όπως είναι οι παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό και την αγορά εργασίας».
Τα βασικά μεγέθη
Τα βασικά μεγέθη του κρατικού προϋπολογισμού εμφανίζονται ως εξής:
ΑΕΠ: Στο 2,3% αναμένεται ο ρυθμός της κατρακύλας για το 2015, διαδικασία που θα συνεχιστεί και το 2016, με περαιτέρω πτώση 1,3%. Σε απόλυτα μεγέθη, το ΑΕΠ του 2016 εκτιμάται σε 173,36 δισ. ευρώ.
Ακαθάριστες επενδύσεις: Στο 16,5% φτάνει η κατρακύλα για το 2015. Για το 2016 αναμένεται ανάκαμψη, μόλις 4,5%, υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής των σαρωτικών αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.
Απασχόληση - ανεργία: Ρυθμοί υποχώρησης 1,6% (2015) και 1% (2016) προβλέπονται για την «απασχόληση», με αύξηση της επίσημης ανεργίας από 24,6% το 2014 σε 25,4% το 2015 και 25,8% το 2016.
Για το 2016, ανάμεσα σε άλλα, προβλέπονται:
Καθαρά έσοδα (τακτικός προϋπολογισμός): Διαμορφώνονται στα 53,3 δισ. ευρώ, οριακά μειωμένα από τον αναθεωρημένο στόχο του 2015 (53,48 δισ.).
Δαπάνες (τακτικός προϋπολογισμός): Εμφανίζονται στα 48,9 δισ. ευρώ, ενώ στο σχετικό κονδύλι δεν καταγράφονται τα ποσά για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, που συνεχίζουν σε ρότα διόγκωσης...
Κρατικό χρέος: Σε ρότα συνεχιζόμενης απογείωσης διαμορφώνεται η μάζα του κρατικού χρέους, που θα τροφοδοτηθεί και από τη νέα δανειακή σύμβαση. Το 2016, εκτιμάται στα 342,7 δισ. ευρώ (192,4% του ΑΕΠ), από 325,5 δισ. ευρώ (181,8% του ΑΕΠ) το 2015, σύμφωνα με το προσχέδιο προϋπολογισμού, όπου ενσωματώνονται οι εκτιμήσεις των επιτελείων της Ευρωζώνης. Την ίδια ώρα, σε εξέλιξη βρίσκονται και οι «καραμπόλες» σχετικά με τη βιωσιμότητα του κρατικού χρέους. Το ΔΝΤ, για το 2015 το υπολογίζει στο 194,1% του ΑΕΠ (έναντι 181,8% στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού). Η απόκλιση των εκτιμήσεων φτάνει στο αστρονομικό ύψος των 21,4 δισ. ευρώ!
«Οι εκτιμήσεις αυτές ίσως αναθεωρηθούν με τη δημοσιοποίηση περισσότερων στοιχείων για το 2015, τα οποία θα επιτρέψουν τη διαμόρφωση μιας καλύτερης εικόνας για τις επιπτώσεις των κεφαλαιακών ελέγχων και των δημοσιονομικών μέτρων», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στο προσχέδιο του προϋπολογισμού.
Βίαιη προσαρμογή στις ανάγκες του κεφαλαίου
Στα 2 δισ. ευρώ φτάνουν το 2015 οι «δημοσιονομικές παρεμβάσεις» (περικοπές κρατικών κονδυλίων, διόγκωση αντιλαϊκών φόρων), στη βάση των συμπληρωματικών μέτρων της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.
Για το 2016, το εύρος των αντιλαϊκών, δημοσιονομικού χαρακτήρα, παρεμβάσεων φτάνει στα 4,35 δισ. ευρώ.
Μεταξύ άλλων:
-- Συντάξεις, εισφορές και λοιπές εισφορές Κοινωνικής Ασφάλισης. Προβλέπεται καρατόμηση ύψους1,27 δισ. ευρώ.
-- Κοινωνικά επιδόματα: Περικοπές ύψους 105 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό προέρχεται από την καρατόμηση (50%) στο επίδομα θέρμανσης των λαϊκών νοικοκυριών.
-- Πρόσθετοι αντιλαϊκοί φόροι: Διογκώνονται κατά το αστρονομικό ύψος των 2,5 δισ. ευρώ για το 2016 και περίπου 4 δισ. ευρώ για τη διετία 2015 - 2016.
Είναι ενδεικτικό ότι προβλέπονται πρόσθετα έσοδα (22 εκατ. ευρώ) από την επαναφορά του μέτρου που αφορά στην πληρωμή των 5 ευρώ για εξέταση στα νοσοκομεία, ή την εφαρμογή άλλου ισοδύναμου μέτρου.
Σύμφωνα με τους σχετικούς πίνακες, οι οποίοι ενσωματώνονται στον προϋπολογισμό, το 2016 τα κρατικά έσοδα θα αυξηθούν κατά:
- 1,47 δισ. ευρώ από τον ΦΠΑ.
- 301 εκατ. ευρώ από την αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
- 10,5 εκατ. ευρώ από τις «αλλαγές» στο νόμο για τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία.
- 80,5 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
- 15 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τους αγρότες.
- 200 εκατ. ευρώ από την αύξηση του συντελεστή φόρου για τα ενοίκια κ.ά.
Παράλληλα, γίνεται λόγος για «μακροοικονομικούς και δημοσιονομικούς κινδύνους» που σχετίζονται με παράγοντες όπως η «σταθερότητα του οικονομικού περιβάλλοντος», η «χρηματοπιστωτική ευστάθεια», η «ανάπτυξη θετικών προσδοκιών» για την οικονομία. Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μάλιστα, μέσω του προσχεδίου προϋπολογισμού, επισημαίνει ότι «κατά τους πρώτους μήνες του 2015», ξεκίνησε «ένας νέος κύκλος δυσμενών προσδοκιών, με αποτέλεσμα τη χειροτέρευση του οικονομικού κλίματος, την επιδείνωση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και την επιβράδυνση της οικονομίας προς την ανάκαμψη».
