«Στα γεμάτα» φαίνεται να ανοίγει η συζήτηση για μια ΕΕ «πολλών ταχυτήτων», σύμφωνα με τις δηλώσεις των ηγετών που έγιναν μετά το πέρας της άτυπης Συνόδου Κορυφής στη Μάλτα την περασμένη Παρασκευή. Αν και επισήμως το βασικό θέμα στην ατζέντα της Συνόδου ήταν ο «έλεγχος των μεταναστευτικών ροών», κυρίως σε ό,τι αφορά τη Λιβύη, οι προβληματισμοί για το «μέλλον της ΕΕ» στο πλαίσιο της συζήτησης για την προετοιμασία του γιορτασμού της 60ής επετείου των Συνθηκών της Ρώμης στις 25 Μάρτη,
έδωσαν τον τόνο των πολύ μεγάλων ενδοαστικών αντιθέσεων που δοκιμάζουν τη συνοχή της ιμπεριαλιστικής ένωσης.
έδωσαν τον τόνο των πολύ μεγάλων ενδοαστικών αντιθέσεων που δοκιμάζουν τη συνοχή της ιμπεριαλιστικής ένωσης.
Να σημειωθεί ότι οι προβληματισμοί αυτοί είχαν αποτυπωθεί ανάγλυφα και στην επιστολή - πρόσκληση προς τους αρχηγούς των κρατών - μελών, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Σύνοδος Κορυφής) Ντ. Τουσκ.
Σ' αυτήν σκιαγραφούσε τη νέα γεωπολιτική κατάσταση που διαμορφώνεται στον κόσμο υποδεικνύοντας σαν απειλές τον ανταγωνισμό με Κίνα, Ρωσία αλλά και ΗΠΑ, τον εντεινόμενο ευρωσκεπτικισμό που ενισχύει φυγόκεντρες τάσεις και τη μείωση της εμπιστοσύνης στη λεγόμενη «πολιτική ολοκλήρωση» της ένωσης. Μάλιστα, ο Ντ. Τουσκ υποδείκνυε την ανάγκη λήψης μέτρων αντιμετώπισης της κατάστασης, υπενθυμίζοντας τα οφέλη της ΕΕ για τις αστικές τάξεις των κρατών - μελών, γράφοντας ότι «οι ευρωπαϊκές χώρες μεμονωμένα έχουν μικρή μόνο βαρύτητα. Αλλά η ΕΕ έχει δημογραφικές και οικονομικές δυνατότητες, πράγμα που την καθιστά εταίρο ισότιμο προς τις μεγαλύτερες δυνάμεις», τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα που ανταγωνίζεται, δηλαδή.
ΕΕ πολλών ταχυτήτων, με «στρατηγική αυτονομία»
Το βάθος του προβληματισμού, αλλά και μια γεύση σχεδιασμών που εξυφαίνονται για το μέλλον της ΕΕ, αποτυπώνουν σε ένα βαθμό οι δηλώσεις Μέρκελ και Ολάντ μετά το πέρας του δεύτερου μέρους των εργασιών, με την Γερμανίδα καγκελάριο να υπερασπίζεται μια «Ευρώπη πολλαπλών ταχυτήτων».
Η Α. Μέρκελ μετά τη Σύνοδο δήλωσε συγκεκριμένα: «Τα τελευταία χρόνια έδειξαν πως θα υπάρξει μια ΕΕ πολλαπλών ταχυτήτων και ότι δεν πρέπει να συμμετέχουν πάντα όλες οι χώρες μέλη στα ίδια στάδια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».
Επικαλέστηκε ως παράδειγμα το ευρώ που δεν υιοθετήθηκε ως επίσημο νόμισμα και από τα 27 μέλη της ΕΕ. Υπογράμμισε, μάλιστα, τη σημασία της καταγραφής της πρότασης για μια Ευρώπη πολλαπλών ταχυτήτων, στα τέλη Μάρτη, στο τελικό ανακοινωθέν των εορτασμών για τα 60 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα της καγκελαρίου, το τελικό ανακοινωθέν θα αναφέρεται στον μελλοντικό ρόλο της ΕΕ για την επόμενη δεκαετία. Μεταξύ άλλων, θα οριοθετείται η συμβολή των Ευρωπαίων στην παγκοσμιοποίηση, η συμμετοχή της Ενωσης σε συμμαχίες, αλλά και οι «πολυμερείς διεθνείς συνεργασίες».
Αλλά και ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Φρ. Ολάντ, σημείωσε ότι «μπορούν να υπάρξουν πολλές ταχύτητες στην Ευρώπη. Είναι μια ευκαιρία στη Ρώμη να πούμε τι ακριβώς θέλουμε να κάνουμε. Κάποιοι σίγουρα θα προχωρήσουμε περισσότερο». Παράλληλα, πρόσθετε: «Ωστόσο η Ευρώπη δεν είναι εστιατόρια self service, δεν είναι α λα καρτ, δεν μπορεί να τη θυμάται κανείς μόνον όταν την έχει ανάγκη».
Χαρακτηριστικά, πάντως, για το έδαφος αλλά και τον προσανατολισμό των «προβληματισμών» είναι όσα είπε ο Πρόεδρος της Γαλλίας για την «ανάγκη για αυτονομία» των καπιταλιστικών κρατών, ώστε να υπερασπίζονται πιο «ευέλικτα» τα συμφέροντα των δικών τους μονοπωλίων: «Πρέπει να συντονίσουμε τις δικές μας προσπάθειες, τις δράσεις, να έχουμε τα απαραίτητα οικονομικά μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω ενός ταμείου και οφείλουμε να έχουμε μια στρατηγική αυτονομία...».
Παράλληλα, ο Γάλλος Πρόεδρος, εκφράζοντας ουσιαστικά τον προβληματισμό για τις αμερικανικές πιέσεις, με «μοχλό» την απαίτηση για μεγαλύτερη οικονομική συμμετοχή στην «κοινή ασφάλεια», σημείωσε πως οι Ευρωπαίοι καπιταλιστές χρειάζεται: «Να έχουμε εγγυημένη τη δική μας προστασία βασιζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις. Επιπλέον, πρέπει να καταδείξουμε προς τον κόσμο αυτή μας την ισχύ, και αν οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ αλλάξουν, αν δηλαδή υπάρξουν κάποιες συζητήσεις σχετικά με τη συμμετοχή σε οικονομικό επίπεδο, πρέπει να υπάρχει μια ομόφωνη θέληση της Ευρώπης. Και είμαι σίγουρος ότι θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε τη δική μας άμυνα στο πλαίσιο της συμμαχίας». Συμπλήρωσε ακόμα ότι «το δεύτερο συμπέρασμα που πρέπει να αντληθεί είναι ότι η Ευρώπη είναι η πρώτη οικονομική δύναμη του κόσμου σε επίπεδο οικονομικό, εξαγωγών, και πρέπει η Ευρώπη να προασπιστεί τα δικά της συμφέροντα. Και αν υπάρχουν εμπορικές συμφωνίες θα πρέπει να τις συνομολογεί η ίδια η Ευρώπη σε σχέση με άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα με τις ΗΠΑ».
Σε ό,τι αφορά πάντως τις διεργασίες για μια ΕΕ πολλών ταχυτήτων, σαν «λαγοί» ενός τέτοιου σχεδιασμού φαίνεται να λειτούργησαν αυτήν τη φορά οι χώρες της Benelux (Ολλανδία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο), που εξέδωσαν και κοινή δήλωση στην οποία αναφέρουν: «Οι διαφορετικοί δρόμοι ολοκλήρωσης και η ενισχυμένη συνεργασία μπορούν να δώσουν πραγματικές απαντήσεις στις ποικιλόμορφες προκλήσεις, τις οποίες αντιμετωπίζουν τα κράτη - μέλη. Αυτό πρέπει να γίνει με έναν διαφανή τρόπο και με τη μεγαλύτερη δυνατή εμπλοκή των κρατών - μελών και των ευρωπαϊκών θεσμών». Σύμφωνα με τη βελγική «De Standaard» χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Αυστρία και η Δανία «αντέδρασαν θετικά σε αυτήν την προσέγγιση»...
Τρίτη 7 Φλεβάρη 2017