Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015

Με αφορμή τις εξαγγελίες για νέο σχέδιο «Αθηνά» με συγχωνεύσεις Τμημάτων

Νέος «πονοκέφαλος» έχει ξεσπάσει στα ΤΕΙ της χώρας, αφού δε φτάνει που η λειτουργία τους τα τελευταία χρόνια είναι σε οριακό σημείο λόγω της πενιχρής κρατικής χρηματοδότησης, δε φτάνει που η νέα κυβέρνηση τους διαμηνύει ορθά - κοφτά ότι δεν πρόκειται να δουν ούτε σταγόνα χρηματοδότησης για το επόμενο τετράμηνο, τους ανακοίνωσαν κι από πάνω ότι θα υπάρξει και νέο σχέδιο «Αθηνά» με συγχωνεύσεις Τμημάτων. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι ειδικά στα ΤΕΙ οι συνέπειες από το πρώτο 
σχέδιο «Αθηνά» είναι ακόμα νωπές, με σπουδαστές που ξεκίνησαν σε μια ειδικότητα και συνεχίζουν σε άλλη, με σπουδαστές που αναγκάστηκαν στη μέση των

σπουδών τους να μετακομίσουν σε άλλη πόλη, με εργαζόμενους που έφυγαν μακριά από τις οικογένειές τους κ.ο.κ. την ώρα που οι υποδομές των Ιδρυμάτων παραμένουν στις περισσότερες περιπτώσεις τραγικά υποβαθμισμένες, Εστίες δεν υπάρχουν, το κόστος σπουδών με υλικά και σημειώσεις που οι σπουδαστές πληρώνουν από την τσέπη τους παραμένει υψηλό.
***
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό, γιατί η ανακοίνωση για ένα νέο σχέδιο συγχωνεύσεων Τμημάτων «πάγωσε» τις κοινότητες των ΤΕΙ. Ηταν όμως αυτή η ανακοίνωση ένας «κεραυνός εν αιθρία»; Εμείς απαντάμε όχι, σε καμιά περίπτωση. Γιατί όλη η φιλοσοφία του υφιστάμενου αντιδραστικού νομοθετικού πλαισίου για την ανώτατη εκπαίδευση, το οποίο η παρούσα κυβέρνηση το διατηρεί, εμπεριέχει τη λογική της διαρκούς επανεξέτασης του ακαδημαϊκού χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης. Νόμος - πλαίσιο, νόμοι για την αξιολόγηση, νόμοι για τα μεταπτυχιακά, όλοι προβλέπουν ότι τα προγράμματα σπουδών και τα Τμήματα θα επανεξετάζονται και θα εκτιμάται η χρησιμότητά τους σε τακτά χρονικά διαστήματα. Σ' αυτό το πνεύμα εξάλλου, η προηγούμενη κυβέρνηση είχε ανακοινώσει ότι αφού ολοκληρώθηκαν οι αξιολογήσεις σε όλα τα Τμήματα της ανώτατης εκπαίδευσης, η επόμενη φάση μετά την αξιολόγηση θα είναι η πιστοποίηση. Δηλαδή, και η προηγούμενη κυβέρνηση είχε ανακοινώσει μια νέα διαδικασία αναδιάρθρωσης του ακαδημαϊκού χάρτη, κατά την οποία κάποια προγράμματα - Τμήματα θα διατηρούνταν (θα έπαιρναν πιστοποίηση) και κάποια άλλα προφανώς δεν θα πιστοποιούνταν, οπότε ή θα έκλειναν, ή θα συγχωνεύονταν, ή θα μετατρέπονταν σε κάτι άλλο... Και επειδή «το κράτος έχει συνέχεια» η νέα κυβέρνηση συνεχίζει σ' αυτήν τη ρότα, η οποία εξάλλου έχει χαραχθεί σε συμφωνία σε τους... θεσμούς, με την ΕΕ, τον ΟΟΣΑ κ.τ.λ.
***
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι όπως και το πρώτο σχέδιο «Αθηνά», έτσι και το καινούργιο που εξαγγέλθηκε, δεν θα αφορά αποκλειστικά και μόνο Τμήματα των ΤΕΙ, αλλά και κάποια Τμήματα Πανεπιστημίων. Ωστόσο, τα ΤΕΙ, λόγω του χαρακτήρα τους, είναι πιο ευάλωτα σε αυτού του τύπου τις μεταβολές και τους ελέγχους. Αυτό φαίνεται και από την έκθεση της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας (ΑΔΙΠ) στην ανώτατη εκπαίδευση που προτείνει «λουκέτο» σε 40 Τμήματα Πανεπιστημίων και κυρίως ΤΕΙ. Οπως το πρώτο σχέδιο «Αθηνά» είχε βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στις αξιολογήσεις της ΑΔΙΠ, έτσι αναμένεται να γίνει και τώρα στο επόμενο σχέδιο. Και όταν μιλάμε για αξιολογήσεις της ΑΔΙΠ πρέπει να έχουμε ξεκάθαρο ότι αποτιμάται πρώτα και κύρια η συμμόρφωση των Τμημάτων με τις αναδιαρθρώσεις των τελευταίων χρόνων στην ανώτατη εκπαίδευση, η «ανταγωνιστικότητα» και η «βιωσιμότητά» τους σύμφωνα με τους όρους της αγοράς και όχι σύμφωνα με την επιστημονική χρησιμότητά τους για τις ανάγκες του λαού. Στα κριτήρια και τις εκθέσεις αξιολόγησης της ΑΔΙΠ συναντώνται διαρκώς προτάσεις και παραινέσεις για μεγαλύτερη σύνδεση των Τμημάτων με τις επιχειρήσεις, για αναπτυξιακά σχέδια που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των Τμημάτων, για έρευνα με άμεση εμπορική αξιοποίηση κ.ο.κ.
***
Από όλα τα παραπάνω, είναι φανερό ότι τίποτα θετικό δεν έχουν να περιμένουν οι σπουδαστές και γενικότερα ο λαός από ένα νέο σχέδιο συγχωνεύσεων στην ανώτατη εκπαίδευση. Αντίθετα, αυτό που αποτελεί άμεση και επιτακτική ανάγκη είναι η διεκδίκηση άμεσης κάλυψης των ελλείψεων που υπάρχουν στις σχολές, η στελέχωσή τους και η διεύρυνση των υποδομών τους, η διεκδίκηση μέτρων ανακούφισης των σπουδαστών και ενίσχυσης της φοιτητικής μέριμνας, η παροχή όλων των απαραίτητων συγγραμμάτων, σημειώσεων και υλικών δωρεάν από τα Ιδρύματα, η γενναία χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων και η ανάκτηση των απωλειών που υπέστησαν τα τελευταία χρόνια.

Ριζοσπάστης Σάββατο 7 Μάρτη 2015