Παρά την προσπάθεια που έγινε - και από αστικά επιτελεία στη χώρα μας - η σημασία της Συνόδου αλλά και των
αποφάσεων που πάρθηκαν να υποβαθμιστούν, παρότι η Σύνοδος ανακοινώθηκε τελικά «απλά» ως «Συνάντηση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων», αποτυπώνοντας εν μέρει και τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας, στη Σύνοδο πάρθηκαν σημαντικότατες αποφάσεις σε δύο βασικές κατευθύνσεις: Από τη μια, καταλήχθηκε η επίσημη συμμετοχή του ΝΑΤΟ στο Συνασπισμό ενάντια στο «Ισλαμικό Κράτος», με τη σύμφωνη γνώμη και της ελληνικής κυβέρνησης, που αναζητά ακόμα πιο ενεργό ρόλο στις νέες αποστολές που βάζει μπρος η λυκοσυμμαχία για να κατοχυρώσει θέσεις της στη Μέση Ανατολή, στην κόντρα με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Από την άλλη, αποφασίστηκε η πιο ενεργός συμμετοχή όλων των κρατών - μελών στις επιχειρήσεις και αποστολές της λυκοσυμμαχίας.
Πιο ενεργά «στο τραπέζι» της Μέσης Ανατολής
Η συμμετοχή, και επισήμως, του ΝΑΤΟ στον Συνασπισμό κατά του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους», που αποτελεί ένα σοβαρό βήμα περαιτέρω εμπλοκής στις εξελίξεις σε Συρία και ευρύτερα και που, όπως είπε ο γγ της λυκοσυμμαχίας, Γ. Στόλτενμπεργκ, «στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι είμαστε ενωμένοι ενάντια στην τρομοκρατία», αλλά ταυτόχρονα «θα αποτελέσει και μια στέρεη πλατφόρμα πιο ενισχυμένης και πρακτικής υποστήριξης».
Πρακτικά, σε πρώτη τουλάχιστον φάση και σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, θα συνίσταται σε πτήσεις των ιπτάμενων ραντάρ AWACS του ΝΑΤΟ στον εθνικό και διεθνή εναέριο χώρο της Τουρκίας προκειμένου να δίνουν πλήρη εικόνα στις δυνάμεις του Συνασπισμού για την εναέρια κυκλοφορία στην ευρύτερη περιοχή και να τη «συντονίζουν» προς αποφυγή «αντιδικιών».
Δεν θα εμπλέκονται σε διαδικασίες στοχοποίησης, εντοπισμού «εχθρικών δυνάμεων», όπως επαναλάμβαναν διαρκώς οι ΝΑΤΟικοί. Ούτε θα εμπλακούν σε επιχειρήσεις επί του εδάφους, καθώς υπάρχουν χώρες, όπως Γερμανία και Γαλλία, που αντιδρούν, λέγοντας πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα επιτάχυνε μια ανοικτή σύγκρουση με τη Ρωσία στη Συρία, στον πόλεμο «δι' αντιπροσώπων» που γίνεται εκεί, όπως λένε χαρακτηριστικά στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Αν αυτό ισχύει, βασική αποστολή τους θα είναι να ελέγχουν τη δράση της ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας στη Συρία. Κάτι που έτσι κι αλλιώς έκαναν κι από πριν τα AWACS (ήδη από τον Οκτώβρη 2016 παρείχαν τέτοιες πληροφορίες στο Συνασπισμό), εξ ου και στους διαδρόμους του ΝΑΤΟ λεγόταν ότι πρόκειται περισσότερο για μια απόφαση «πολιτικού συμβολισμού».
Ωστόσο, έχει χαρακτηριστικά «αναβάθμισης» της συμμετοχής, όπως έλεγε και ο Στόλτενμπεργκ, εφόσον, αποφασίστηκε ιπτάμενα τάνκερ - κύρια των Αμερικανών - να προχωρούν στον εναέριο ανεφοδιασμό των AWACS, ώστε να επιχειρούν περισσότερη ώρα. Τα AWACS θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την τουρκική βάση του Ιντσιρλίκ.
Στο ίδιο μοτίβο, του αντιτρομοκρατικού αγώνα αποφασίστηκε η σύσταση ενός κόμβου συγκέντρωσης, ανάλυσης και διάχυσης κατόπιν στους «συμμάχους» πληροφοριών, «σχετικά με τη δράση των τρομοκρατών».
Αποφασίστηκε, ακόμα, να ορίσουν έναν «Συντονιστή» του ΝΑΤΟ στον αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία.
Σε κάθε περίπτωση, όπως τόνιζε ανώτατος ΝΑΤΟικός αξιωματούχος στο περιθώριο της Συνάντησης, «πλέον πιάνουμε μια θέση στο τραπέζι του Συνασπισμού. Θα μετέχουμε στους σχεδιασμούς, θα έχουμε τη φωνή μας εκεί», στο Συμβούλιο που ηγείται του Συνασπισμού, κι όπου επικεφαλής είναι Αμερικανός. Αλλη ΝΑΤΟική πηγή έλεγε πως όταν βρεθεί κάποια «λύση» για τη Συρία, το ΝΑΤΟ μετέχοντας στον Συνασπισμό θα μπορεί να επιβλέψει τη συγκρότηση ενός «μηχανισμού» επιβολής της.
Λεφτά, «ικανότητες» και «πραγματικές συνεισφορές»
Δεύτερο σημείο, που απασχόλησε τη Σύνοδο στις Βρυξέλλες, ήταν η «πιο δίκαιη κατανομή βαρών», όπως το παρουσίασε ο Στόλτενμπεργκ, μεταξύ των κρατών - μελών της λυκοσυμμαχίας, κάτι για το οποίο επιμένει η κυβέρνηση Τραμπ.
Το «ποιοτικό» και άκρως επικίνδυνο στοιχείο των όσων συζήτησαν την Πέμπτη, δεν είναι «απλά» ότι όλες οι χώρες θα πιάνουν το στόχο - όπως είχε καταληχθεί ήδη από τη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας το 2014 - 2% του ΑΕΠ τους να πηγαίνει σε στρατιωτικές δαπάνες, στόχος που σταδιακά πιάνεται απ' όλες τις χώρες της λυκοσυμμαχίας.
«Δεν πρόκειται μόνο για τα μετρητά», έλεγε χαρακτηριστικά ο Γ. Στόλτενμπεργκ, «αλλά και για σύγχρονες δυνατότητες (σ.σ. «capabilities»). Και πραγματικές συνεισφορές («meaningful contributions») σε αποστολές, επιχειρήσεις και εμπλοκές του ΝΑΤΟ». Οπερ σημαίνει το κάθε κράτος - μέλος να επικεντρώνει μέρος των δαπανών στην ανάπτυξη σχεδίων και την έρευνα για πιο σύγχρονα, εξελιγμένα και φονικά όπλα, όπως επίσης να δεσμεύεται για το τι μέσα και προσωπικό θα διαθέτει στα μέτωπα όπου αναπτύσσεται το ΝΑΤΟ. Κομμάτι της «οικοδόμησης ικανοτήτων» είναι και η εκπαίδευση από ΝΑΤΟικούς Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας άλλων χωρών. Π.χ. το ΝΑΤΟ εκπαιδεύει Ιρακινούς και Ιορδανούς στο να πολεμούν μόνοι τούς «τρομοκράτες», ενώ ενδιαφέρον να λάβουν αυτήν την εκπαίδευση φέρονται να έχουν εκφράσει και οι Λιβύη, Τυνησία.
Επιπρόσθετα, στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ, στο μοτίβο ανάπτυξης «ικανοτήτων», μια σειρά χώρες ήδη παίρνουν μέτρα αναδιάρθρωσης του «αμυντικού» τους συστήματος. Π.χ. η Σουηδία επαναφέρει την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, ενώ και ο πρωθυπουργός του Καναδά (χώρα που όπως αναφέρουν Ελληνες ανώτατοι στρατιωτικοί, απηχεί πάντα απόψεις των ΗΠΑ στα συμβούλια) μιλώντας στη Σύνοδο, την Πέμπτη, δήλωσε ότι σύντομα η κυβέρνησή του θα παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο δομής των καναδέζικων Ενόπλων Δυνάμεων, ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες «απαιτήσεις».
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, στη Συνάντηση αποφασίστηκε κάθε κράτος - μέλος να καταρτίζει κάθε χρόνο ένα «Εθνικό Σχέδιο» με το οποίο να ενημερώνει και να δεσμεύεται έναντι της λυκοσυμμαχίας για την τέτοια συνεισφορά του στους στόχους της.
Σχέδια αντιπαράθεσης
Ταυτόχρονα, στο περιθώριο της Συνάντησης, έγιναν και αποτιμήσεις της μέχρι τούδε ανάπτυξης δυνάμεων του ΝΑΤΟ σε μια σειρά από πολεμικά μέτωπα. Ανώτεροι ΝΑΤΟικοί αξιωματούχοι κωδικοποιούσαν ως εξής τους στόχους της λυκοσυμμαχίας: «Προβολή ισχύος και ενίσχυση των δυνατοτήτων μας για αποτροπή πέραν των συνόρων μας, και ταυτόχρονα ενίσχυση των δυνατοτήτων μας εντός των συνόρων μας».
Σε ένα τέτοιο μοτίβο, έλεγαν ότι οι διοικητές των ΝΑΤΟικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν έχουν ζητήσει αύξηση των 13.000 στρατιωτών που είναι σήμερα ανεπτυγμένοι στη χώρα και ότι σπεύδουν να ανταποκριθούν στο αίτημα. Οτι παραμένουν στο Κόσσοβο οι 4.200 στρατιώτες της λυκοσυμμαχίας, λέγοντας ταυτόχρονα ότι η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια παραμένει «ασταθής» και ότι οι δυνάμεις εκεί παίζουν ρόλο εγγύησης της ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Οτι ψηλά στην ατζέντα του ΝΑΤΟ είναι και οι ναυτικές επιχειρήσεις, η SEA GUARDIAN που απλώνεται στη Μεσόγειο με αποστολή την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, την επιτήρηση της περιοχής, την ανάπτυξη περιφερειακών ικανοτήτων συμμάχων και εταίρων μας (συνίσταται σε θαλάσσιες περιπολίες 3 - 4 πλοίων, όπου μετέχει και το ελληνικό ΠΝ, καλύπτοντας μια εκτεταμένη ζώνη). Οτι το ΝΑΤΟ συνεισφέρει με υπηρεσίες λοτζίστικς και πληροφορίες στη ναυτική επιχείρηση της ΕΕ SOPHIA, που καλύπτει την Κεντρική Μεσόγειο, ενώ ταυτόχρονα «συνεργάζεται» με την ΕΕ και στο Αιγαίο, όπου, κατόπιν πρόσκλησης και της ελληνικής κυβέρνησης, αναπτύχθηκε η ΝΑΤΟική αρμάδα SNMG2 με πρόσχημα τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών, διαχέοντας, από τη μια, πληροφορίες για μεταναστευτικές ροές στις ακτοφυλακές Ελλάδας και Τουρκίας και την ευρωενωσιακή FRONTEX, και, από την άλλη, ελέγχοντας τον πλου ρωσικών πλοίων από και προς Συρία, μέσω των Δαρδανελίων.
Η μεγαλύτερη ανάπτυξη δυνάμεων «από την εποχή του ψυχρού πολέμου»
Ταυτόχρονα, καθότι η Ρωσία παραμένει πάντα στην ατζέντα τους, όπως είπε και ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ, στο περιθώριο της Συνόδου διακινήθηκαν και κάποια επιμέρους στοιχεία για τις πρόσθετες δυνάμεις που έχει προωθήσει, το τελευταίο διάστημα, το ΝΑΤΟ στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία:
-- Στην Εσθονία, 1.100 στρατιώτες από Βρετανία και Γαλλία, κατανεμημένοι κύρια σε Μηχανοκίνητο Πεζικό, Αρματα Μάχης, Αυτοκινούμενο Πυροβολικό και Μηχανικό.
-- Στη Λετονία 1.138 στρατιώτες από Καναδά, Αλβανία, Ιταλία, Πολωνία, Σλοβενία και Ισπανία, κατανεμημένοι κύρια σε Μηχανοκίνητο Πεζικό, Αρματα Μάχης, Μηχανικό και στοιχεία Χημικού, Βιολογικού και Πυρηνικού Πολέμου.
-- Στη Λιθουανία 1.022 στρατιώτες από Γερμανία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Νορβηγία, κατανεμημένοι κύρια σε Μηχανοκίνητο Πεζικό, Αρματα Μάχης και drones.
-- Στην Πολωνία, 1.270 στρατιώτες από ΗΠΑ, Ρουμανία και Βρετανία, κατανεμημένοι κύρια σε Μηχανοκίνητο Πεζικό, Πυροβολικό και Αντιαεροπορικά Συστήματα.
Αυτοί οι «Σχηματισμοί Μάχης», όπως ανέλυαν οι ίδιοι παράγοντες, «δεν είναι παρόμοιοι, αλλά η σύνθεσή τους έγινε με βάση τις γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε κράτους όπου αναπτύσσονται. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση είναι ετοιμοπόλεμοι»...
Ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ έδινε την εξής εικόνα σε επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο: «Από το 2014 προχωρήσαμε στη μεγαλύτερη ανάπτυξη δυνάμεών μας από την εποχή του ψυχρού πολέμου. Τριπλασιάσαμε τη σύνθεση της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ σε 40.000 άνδρες. Συγκροτήσαμε 8 στρατηγεία στην Ανατολική Ευρώπη. Στις Βαλτικές Χώρες και την Πολωνία προωθήσαμε 4 πολυεθνικούς Σχηματισμούς Μάχης. Ενισχύουμε την παρουσία μας στη Μαύρη Θάλασσα, με μια πολυεθνική ταξιαρχία που αναπτύσσεται με έδρα τη Ρουμανία, ενισχυμένη ναυτική και εναέρια παρουσία, και το Ηνωμένο Βασίλειο να στέλνει πρόσθετα αεροσκάφη για περιπολίες. Ταυτόχρονα, ενισχύουμε τις δυνατότητές μας στην κυβερνοάμυνα», άλλο ένα πεδίο σφοδρής ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης.
Κυριακή 28 Μάη 2017
Θανάσης ΜΠΑΛΟΔΗΜΑΣ
